Coutello(-pudènto)
Iris foetidissima
Iridaceae
Noms en français : Iris fétide, Iris gigot.
Descripcioun :Aquesto coutello trachis en mato dins li relarg fres, souvènt proche d'aigo. Fai de flour pas trop grando en raport emé sa taio e la de si fueio (tambèn larjo fin qu'à 4 cm). Fai de poulìdi grano coulour d'arange que se vèson de tèms en ivèr, alor que la flourido èi pulèu courteto.
Usanço :La coutello-pudènto, coume tóuti li planto de sa famiho, èi di proun empouisounanto. Soun pulèu li bèsti que, de cop que i'a, s'empouisounon emé lou fen seca. Caup d'alcalouïde dangeirous que dounon de fouiro sanguinouso. De la touca pòu faire de dermatito.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 80 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5 à 6 cm
Flourido : Printems
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Bos fres
- Ribiero
- Baragno
- Órle de bos
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Iris foetidissima L., 1753
Genèpi(-bastard)
Achillea nana
Asteraceae Compositae
Autre noum : Genèpi-blanc.
Noms en français : Achillée naine, Faux Genépi.
Descripcioun :Aquéu genèpi, de cop que i'a nouma genèpi-blanc, de pas counfoundre emé li "vertadié" genèpi dóu gènre Artemisia, trachis en auto mountagno i raro di coumbo à nèu. Fau dire qu'a uno bono óudour de genèpi au frounsimen. Es uno pichoto planto emé de fueio pulèu longo (2 à 7 cm) di proun bourrihudo e d'enflourejado que rèston en tèsto sarrado.
Usanço :Èi bèn couneigu pèr li pastre pèr si prouprieta vermifujo. Coume li genèpi es uno planto que sougno li plago e li macaduro.
Port : Erbo
Taio : 5 à 20 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Achillea
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Anthemideae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Blanco Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 0,6 à 1 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto : 2200 à 3000 m
Aparado : Noun
Juliet à avoust
Liò : Esboudèu
- Roucaio
- Pelouso
Estànci : Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Aupenco
Ref. sc. : Achillea nana L., 1753